神学用語

E. J. ベッカー/J. M. ハッセラー『教義学における道と交差点』巻末付録／関口康訳

ラテン語	オランダ語	日本語
【A】
adaptatio Dei	aanpassing Gods	神の適応
ad extra	naar buiten	外に向かって
ad intra et ad extra	naar binnen en naar buiten toe	内に向かって、外に向かって
administrationes	bedieningen	〔聖礼典の、秘跡の〕執行
aion	eeuw	時、時代
alter Christus	lett. andere Christus ; hier  dubbelganger van Christus	字義「もうひとりのキリスト」、キリストの似姿
altrea Christi persona	lett. andere persoon van Christus ; hier  dubbelganger van Christus	字義「キリストのもうひとつの人格」、キリストの似姿
analogia entis	zijnsanalogie	存在の類比
ante lapsum	voor de val	堕落前
apostolus extraordinarius	een buitengewoon apostel	特別な使徒
arcana disciplina	geheime leer	奇跡論
arcana operatio	verborgen werking	〔神の〕隠されたみわざ
auctor praedestinationis	bewerker der praedestinatie	予定の作者
【B】
basileia	koninkrijk	王国、神の国
bene esse	wel-zijn	善き存在
benevolentia	welbehagen	御心、好意、喜び
benevolentia Dei	het welbehagen Gods	神の御心、好意、喜び
bonitas (Dei)	goedheid (Gods)	（神の）善意
【C】
censores	beoordelaars	裁く者
censura morum	opzicht over de zeden	風紀指導
certitudo	zekerheid	確かさ
character indelebilis	onvernietigbaar karakter	不滅的性格
charis	genade	恩恵、恵み
charisma	genadegave	恩恵付与、カリスマ
Christus extra nos, pro nobis	Christus buiten ons, voor ons	我々の外に、我々のためにおられるキリスト
Christus in nobis	Christus in ons	我々の内なるキリスト
circa sacra	ius circa sacra参照
coalescere cum Christo	groeien met Christus	キリストと共に成長すること
coetus	samenkomst (zich verzamelen op grond van Woord en Geest)	（御言葉と御霊に基づいて集まった）会、出会いの場
communicatio	communicatie	コミュニケーション
communio	gemeenschap	交わり
communio sanctorum	gemeenschap der heiligen	聖徒の交わり
conditio sine qua non	absolute voorwaarde	絶対条件
confusio hominum	de verwarring der mensen	人間の混乱
congregatio	vergadering (verzameld worden op grond van woord en Geest)	（御言葉と御霊に基づいて集まった）集会、会合
coniunctio	verbinding, verbondenheid	関係、連帯性
consilium amoris	de raad der liefde	愛の計画
consolator	trooster	慰め主
constantia foederis gratiae	bestendigheid, vastheid van het genadeverbond	恩恵の契約の継続性ないし確実性
consummatio	voleinding	完成
contra peccatum	tegen de zonde	罪に対抗して
corpus Christi	lichaam van Christus	キリストの体
corpus christianum	christelijk gemenebest	キリスト教国
corpus mixtum	samengesteld lichaam	複合的な身体
correctores	terechtwijzers	案内人
creator	schepper	創造者、造り主
credo ut intelligam	ik geloof om te begrijpen	わたしは知解するために信じる
cum verbo	samen met het woord	御言と共に
【D】
de ecclesia	over de kerk	教会論
de homine	over de mens	人間論
de profundis	uit de diepten	深みより
divinitas	goddelijk gezag	神的権威
doctor ecclesiae	doctor der kerk	教会博士
doctrina	verkondiging, leer	宣教、教理
dona	geven	賜物
dona naturalia	natuurlijke gaven	自然的賜物
donor	gever	賜物の付与者
donum perseverantiae	de gave der volharding	堅忍の賜物
duplex gratia	tweevoudige genade	二重の恩恵
duplex ordo	dubble orde	二重の秩序
【E】
ecclesia audiens	horende kerk	聴く教会
ecclesia docens	lerende kerk	教える教会
ecclesia ex gentibus	kerk uit de volkeren	国民教会
ecclesia reformata, quia reformanda	de kerk heet hervormd, omdat zij hervormd moet worden	改革されねばならぬゆえ「改革された」と呼ばれる教会
ecclesia militans	strijdende kerk	戦闘の教会
ecclesia mixta	een gemengde gemeente, kerk	複合的教会
ecclesia orans	biddende kerk	祈る教会
ecclesia triumfans	triomferende kerk	勝利の教会
electio ad munus temporale	verkiezing tot een tijdelijk ambt	一時的職務への選び
electio ad salutem	verkiezing tot het heil	救いへの選び
episkopos	opzichter, herder, bisschop	監督、司教
esse	zijn	存在、有
ex necessitate hypothetica	uit hypotheticsche noodzakelijkheid	仮定的必要性から
exousia	volmacht	全権、権能
extra muros ecclesiae	buiten de muren der kerk	教会の壁の外
extra nos	buiten ons	我々の外
extra se	buiten zichzelf	それ自体の外
【F】
facultas	vermogen	力、権限
facultas volendi	wilsvermogen	意志の力
fides	geloof	信仰
fiducia	vertrouwen	信頼、信仰
finaliter	ten einde toe	～するために
firmitas	vastheid	確実性、不変性
foedus gratiae	genadeverbond	恩恵の契約
foedus operum aut naturale	werkverbond of natuurverbond	業の契約、または自然契約
【G】
generalis Dei gratia	algemene genade van God	神の一般恩恵
gloria aeterna	eeuwige heerlijkheid	永遠の栄光
gloria Dei	de heerlijkheid van God	神の栄光
gloria hominis	de eer van de mens	人間の栄光
glorificatio Dei	verheerlijking van God	神の栄光化
glorificatio ecclesiae	verheerlijking van de kerk	教会の栄光化
glorificatio hominis er creationis	verheerlijking van mens en schepping	人間と被造物の栄光化
gradus gloriae	gradaties van heerlijkheid	栄光の変化
gratia Dei	genade Gods	神の恩恵
gratia irresistibilis	onwederstandelijke genade	不可抗的恩恵
gratia pro et ex nobis	genade voor en uit ons	我々のための、我々からの恩恵
gratia sanctificans	heiligende genade	聖化する恩恵
【H】
habitatio Christi in nobis	het wonen van Christus in ons	我々におけるキリストの内住
【 I 】
indefectibilitas	het niet totaal en uiteindelijk aan feilen onderworpen zijn	全く究極的に欠陥がない
in nobis	in ons	我々の中で
in nos	tot ons	我々の中に
in persona Christi	meestal verstaan in de zin van ' als representant van Christus ' ; ons inziens is deze term alleen acceptabel in de zin van ' als gevolmachitigde van Christus '	通例では「キリストの代理として」という意味で理解されてきたが、我々の見解では「キリストの代理権保持者として」という意味でのみ受け入れうる
insertio of insitio	inplanting	接木
inspirator	inspirator	霊感
intellectus fidei	geloofsinzicht, geloofsverstaan	信仰的認識
ius circa sacra	recht van de staat tot regeling van de wereldlijke aangelegenheden der kerken	教会の対社会的事柄の管理に関する国家法
ius divinum	goddelijk recht	神の義
ius humanum	menselijk recht	人間の正義
ius in sacra	het recht in kerkelijke - of godsdienstzaken	教会法ないし宗教法人法
iustificatio impii	de rechtvaardiging van de goddeloze	不敬虔者の義認
iustitia et sapientia (sanctitas) naturalis	natuurlijke gerechtigheid en wijsheid (heiligheid)	自然的な義と知性（聖性）
iustitia originalis et sanctitas originalis	de oorspronkelijke gerechtigheid en de oorspronkelijke heiligheid	原初的な義、原初的な聖
【K】
kath'olon	over het geheel	全体として見れば、総じて
koinonia	gemeenschap	交わり
【L】
libertas arbitrii	de vrie wil als het schepselmatige vermogen van de mens om tot zelfstandige keuzen te komen	自分で善悪を選択しうるよう創造された人間の力としての自由意志
liberum arbitrium	de vrie wil als het vermogen van de mens om de keuzen van de Heer te aanvaarden en eruit te leven en aldus tot de vrijheid van de kinderen Gods te komen	主の選びを受け入れ、それに従って生き、神の子らの自由を手に入れる人間の能力として自由意志
locus	leerstuk	教理、教説
logos asarkos	het Woord, dat (nog) geen vlees geworden is	未だ受肉していない御言
logos ensarkos	het Woord, dat vlees geworden is	受肉した御言
lumen gloriae	licht der heerlijkheid	栄光の光
lumen gratiae	licht der genade	恩恵の光
【M】
manducatio	het eten, nuttingen	食べる、消費する
mater fidelium	moeder der gelovingen	信仰者の母
mediator	middelaar	仲保者
militia Christi	leger van Christus	キリストの軍隊
ministerium	dienst, ambt	奉仕、職務
ministerium extraordinarium	buitengewoon ambt	特別職
ministerium verbi divini	dienst van het goddelijk Woord	御言の奉仕者、教役者
ministri docentes et ministrantes	" lerende " en " dienende " ambtsdragers	「教える」職務と「仕える」職務
misericordia	welbehagen	善意、御心
missio	zending	伝道、宣教、派遣
mors aeterna	eeuwige dood	永遠の死
mortificatio	het doden, doding, verbrijzeling (het sterven van de oude mens)	死、死ぬこと、粉々に砕かれること（古い人間の死）
munus regnum	koninklijke heerschappij	御国の栄光
munus triplex	drievoudig ambt	〔キリストの〕 三職、預言者職・祭司職・王職のこと
musterion	geheimenis	奥義、秘儀
mutua consolatio fratrum	wederzijdse troost der broeders	兄弟同士の相互信頼
mysterium iniquitatis	mysterie van de ongerechtigheid	不義の秘儀
mysterium reconciliationis	mysterie der verzoening	和解の秘儀
【N】
nascere	geboren worden	生まれる
necessitas absoluta	absolute noodzakelijkheid	絶対的必要性
necessitas hypothetica	hypothetische noodzakelijkheid	仮定的必要性
non contra naturam	niet tegen de natuur	罪と対抗せず
norma normans	normerende norm	規範づける規範、聖書のこと
nos cum Christo	wij met Christus	我々と共なるキリスト
notae ecclesiae	kernmerken der kerk	教会の標識、しるし
【O】
ordo salutis	orde des heils	救済の秩序
【P】
pantokratoor	albeheerser	全能者
pars providentiae	onderdeel van de voorzienigheid	摂理の部分
participatio	deelneming	参与、参加
pax Christi	de vrede van Christus	キリストの平和
per verbum	d. m. v. het woord	御言を 〔手段として〕 用いて
perpetuo mansura	(de kerk) zal in alle tijden blijven	どんな時でも存在し続ける（教会）
perseverantia sanctorum	volharding der heiligen	聖徒の堅忍
personalitas	persoon	位格、人格
personalitas Dei	het persoon-zijn van God	神の位格的存在
perversio	pervertering	倒錯
pleroma	volheid, vervulling	成就
polis tou theou	stad Gods	神の国
porta coeli	hemelpoort	天の門
posse non mori	het kunnen niet-sterven	死ぬことができない
posse non peccare, si vellet	het kunnen niet-zondigen als hij dat wilde	もし望むなら罪を犯さないでいられる
posse peccare, si vellet	het kunnen zondigen als hij dat wilde	もし望むなら罪を犯すことができる
post lapsum	na de val	堕落後
potestas	macht	力
potestas clavium	sleutelmacht	鍵の権能
praesentia realis	werkelijke tegenwoordigheid	実在的現在性
praxis pietatis	levenspraktijk als daad van het geloof	信仰の行為としての生活実践
praxis tou theou	het handelen van God	神の働き
progressus	voortgang	前進、進歩、発展
proprietates	eigenschappen	属性
proprium	bezitter	所有者
providentia	voorzienigheid	摂理
providentia Dei	voorzienigheid Gods	神の摂理
【R】
ratio	rede, verstand	理性、理解
regeneratio	wedergeboorte	再生、新生
regimen ecclesiasticum	kerkelijk bestuur	教会政治
regnum gloriae	rijk der heerlijkheid	栄光の国
regnum gratiae	rijk der genade, genadeheerschpppij	恵みの国、恩恵的支配
regnum universale of providentiae	universele heerschappij of heerschappij der voorzienigheid	普遍的支配、または摂理的支配
regula legendi	leesregel	教理基準
res cogitans	denkende substantie	思考する実体＝心
【S】
sacerdotium	priesterschap ; ook  priesterlijke machtsuitoefening	祭司性
sacramentum	sacrament	聖礼典、秘蹟、サクラメント
sacramentum universale	universeel sactrament	普遍的サクラメント
sacrificium intellectus aut voluntatis aut affectus	opoffering van het verstand of van de wil of van de affecten	知性、意志、感情の犠牲
sarx	vlees	肉、人間
sensus catholicus	katholiek bewustzijn	公同的意識
sensus litteralis	letterlijke zin	字義
signa	(ken)tekenen	しるし、証拠
signum unitatis	teken van eenheid	一致のしるし
societas	bondgenootschap	同盟、連合、社会、学会
sola Dei gloria	alleen aan God de eer	ただ神にのみ栄光あれ
sola fide	door het geloof alleen	信仰のみによって
sola gratia	door de genade alleen	恩恵のみによって
soma	lichaam	体、身体
Spiritus adoptionis ad salutem	de Geest der aanneming tot het heil	救いをもたらす御霊
Spiritus adoptionis, regenerationis et sanctificationis	de Geest van aanneming, wedergeboorte en heiliging	堅信、再生、聖化をもたらす御霊
Spiritus muneris temporalis	de Geest van een tijdelijk ambt of een tijdelijke opdracht	一時的な職務の霊
status confessionis	staat van belijden	信仰告白の状態
status integritatis	staat der rechtheid	完全に義とされた状態
sub contrario	onder de schijn van het tegendeel	正しい状態
successio muneris	ambtsopvolging	職務の継承
sufficientia	genoegzaamheid	満足
sufficiens	voldoende	充分性
sunteleia	voleinging	完成、終末的完成
supra naturam	boven de natuur	自然を越えて、超自然
【T】
testimonium Spiritus Sancti generale	algemeen getuigenis van de Heilige Geest	聖霊の一般的証明
testimonium Spititus Sancti internum	innerlijk getuigenis van de Heilige Geest	聖霊の内的証明
theologia crucis	theologie des kruises	十字架の神学
tolerantia crucus	het kruisdragen	十字架を負うこと
traditio doctrinae	overlevering van de verkondiging of leer	宣教あるいは教理の伝統、継承
traditio muneris	ambtelijke overlevering	職務の伝統、継承
tua res agitur	het gaat om uw zaak ; uw belangen staan op het spel	あなた自身が問題になっている
【U】
Una sancta	de ene, heilige kerk	一にして聖なる教会
unio	eenheid	一致、結合
unio cum Christo	eenheid met Christus	キリストとの結合
unio mystica	mystieke eenheid	神秘的結合、合一
unius temporis	van een tijdvak	ひとつの時代
【V】
vehiculum	uitwendig middel	外的手段
Veni, Spiritus Creator	Kom, Schepper Geest	来たれ、創造者なる聖霊よ
veritas	waarheid	真理、真実
vestigia trinitatis	sporen van de triniteit	三位一体の痕跡
vicarius Christi	plaatsbekleder van Christus	キリストの代理者、ローマ教皇のこと
vir apostolicus	een man met apostolische waardigheid	使徒的権威を持つ人間
visio Dei	het schouwen Gods	見神
vita aeterna	eeuwig leven	永遠の命
vitium originaris	bron van her kwaad	悪の起源
vivificatio	levendmaking (het leven van de nieuwe mens)	〔新しき人の命の〕 生命創造
vocatio	roeping (aanroeping, samenroeping)	召命
vocatio ad salutem	roeping tot het heil	救いへの召命
vocatio externa	uiterlijke, uitwendige roeping	外的召命
vocatio genaralis	algemene roeping	一般召命
vocatio immediata	on-middellijke, directe, rechtstreekse roeping	直接召命
vocatio interna	innerlijke, inwendige roeping	内的召命
vocatio mediata	middellijke, indirecte, niet rechtstreekse roeping	間接召命
vocatio naturalis	natuurlijke roeping	自然的召命
vocatio specialis	bijzondere roeping	特別召命
vocatio supranaturalis	bovennatuurlijke roeping	超自然的召命